Positieve effecten van sporten
Sport en bewegen is goed voor mensen, dat is inmiddels geen nieuws meer. Het heeft positieve effecten op ons lichaam en onze psyche. Maar sport en bewegen heeft nog veel meer positieve effecten! Welke zijn dat en wat is ervoor nodig om die effecten te bereiken?
Human Capital Model
Dat sport en bewegen goed voor je is is een welbekend feit. Het beoefenen van een sport heeft op verschillende manieren voordelen voor mensen. Dit is uitgebreid onderzocht door Bailey et al. (2013), in samenwerking met Nike. Zij ontwikkelden het Human Capital Model. Een model waarin 79 effecten van bewegen worden benoemd. Deze 79 effecten zijn onderverdeeld in 6 kernwaarden; Fysieke waarde; Intellectuele waarde; Sociale waarde; Financiële waarde; Emotionele waarde en Persoonlijke waarde. Deze kernwaarden zijn met elkaar verbonden; goed of slecht functioneren op één gebied heeft effect op de andere gebieden.
- Fysieke waarde: Veel gezondheidsklachten zoals hart en vaatziekten, diabetes, obesitas en kanker, kunnen ontstaan ten gevolge van weinig beweging. Meer beweging kan deze ziektes voorkomen of de klachten ervan verminderen.
- Emotionele waarde: Sporten heeft op allerlei manieren een positief effect op emoties. Het zorgt voor meer eigenwaarde en zelfvertrouwen. Daarnaast is gebleken dat het een positief effect kan hebben op bijvoorbeeld angststoornissen en stress. Sport heeft echter alleen een positief effect wanneer het wordt beoefend op een plek met een positief klimaat. Goede trainers en juiste begeleiding zijn een voorwaarde voor positieve emotionele effecten.
- Intellectuele waarde: Er is bewijs dat er verband is tussen cognitief functioneren en sporten. Dit betekent niet dat je slimmer wordt van sporten, wel dat het je prestaties kan vebeteren. Ook zorgt sporten ervoor dat je op latere leeftijd mentaal gezonder blijft.
- Sociale waarde: Door te sporten kunnen mensen nieuwe contacten leggen en vrienden maken. Daarnaast leren ze op de sportclub sociale vaardigheden. Het deelnemen aan een groep met gedeelde interesses zorgt voor een gevoel van binding; ergens bijhoren.
- Financiële waarde: Een interessant verband is gevonden tussen hoeveel mensen sporten en hoeveel zij verdienen. Dit zou kunnen komen door alle andere positieve effecten van sporten; een gezonder lijf zorgt ervoor dat je meer kunt werken. Betere discipline en focus door sporten hebben bijvoorbeeld ook een goede invloed op je werk.
- Persoonlijke waarde: Door te sporten beïnvloed je je karakter. Je leert middels sporten allerlei vaardigheden, zoals discipline, motivatie, samenwerken of zelfbeheersing. Net als bij de emotionele waarde heeft sport alleen een persoonlijke waarde in een goede sportomgeving. Bij juiste ondersteuning van coaches en een prettig team zijn deze positieve effecten merkbaar.
Kenniscentrum Sport en Bewegen heeft een mooie interactieve versie van het: Human Capital Model. Hier vind je meer informatie over alle leefgebieden en de onderzoeken die gedaan zijn.
Faciliterende omgeving
In het midden van het Human Capital Model zie je “faciliterende omgeving” staan. Om ervoor te zorgen dat de positieve effecten van sporten ook echt bereikt worden is er een positief sportklimaat nodig. Dit is de faciliterende omgeving. Ga maar na, als er in een voetbalteam onsportief gedrag vertoont wordt tegen scheidsrechters, dan zal dit niet leiden tot het aanleren van sociale waarden. Een faciliterende omgeving bestaat uit vijf kenmerken (kenniscentrum sporten en bewegen 2018):
In de Sport Care Plus methode en tijdens de cursus wordt er veel rekening gehouden met deze vijf peilers. Daarmee benutten wij zoveel mogelijk de positieve effecten die een sport- of beweegprogramma kan hebben op iemands persoonlijke ontwikkeling.
Kosten en baten
Uit onderzoek van Bailey et al. (2013) en uit de resultaten van verschillende interventies is gebleken dat sport een goed middel is als je bij wilt dragen aan de gezondheid van mensen op allerlei gebieden. Maar de praktische mensen onder ons denken dan misschien: Al die investeringen in dat sporten, is de positieve bijdrage zo groot dat dat opheft?
Het Mulier instituut en Rebel hebben hier onderzoek naar gedaan (2019) in opdracht van het Kenniscentrum Sport en Bewegen. In dit onderzoek is gekeken naar de effecten van sport op gezondheid, arbeid en op sociaal gebied, deze effecten hebben zij in geld berekend. Wat wordt er bijvoorbeeld bespaard aan ziektekosten, ziekteverzuim of doordat criminaliteit afneemt? Hieruit bleek dat mensen bijvoorbeeld tot wel 6000 euro aan zorgkosten besparen wanneer zij sporten, of dat afgenomen ziekteverzuim tot 25.000 euro kan besparen. Sporten heeft een positief effect op de gezondheid van mensen en dat vertaalt zich naar kostenbesparing in bijvoorbeeld de zorg en arbeid.
Kenniscentrum Sport en Bewegen – Werkzame elementen kader van Kenniscentrum Sport (2018)
Bailey, R., Hillman, C., Arent, S., & Petitpas, A. (2013). Physical activity: an underestimated investment in human capital?. Journal of physical activity and health, 10(3), 289-308.
Rebel, Mulier Instituut (2019) – De Social Return On Investment (SROI) van sport en bewegen.
